Γνωρίζοντας την Σεβαστή Κωνσταντινίδου, συγγραφέα του βιβλίου «Ήλιος στο παράθυρο»

 

Σε όλο το βιβλίο απλώνεται το άρωμα του φρεσκοψημένου ελληνικού καφέ. Τόσο ισχυρό το άρωμα αυτό, που μας καλεί να απολαύσουμε το βιβλίο σαν ένα ανοιχτό παράθυρο και να αφήσουμε τις ηλιαχτίδες του να μας χαϊδέψουν.

 

Η Σεβαστή Κωνσταντινίδου μας συστήνεται μέσα από τη δεύτερη συγγραφική δουλειά της με τίτλο «Ήλιος στο παράθυρο», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Εγώ λοιπόν, θα ήθελα να σας προσκαλέσω νοερά να επισκεφτούμε το εργαστήρι της Σεβαστής Κωνσταντινίδου και να μάθουμε τα μυστικά της τέχνης και της τεχνικής της. Σχετικά πρόσφατα φιλοξένησα την Κωνσταντινίδου στην στήλη μου «Συνομιλώντας με συγγραφείς», όπου κλήθηκε να απαντήσει σε πέντε διαφορετικές ερωτήσεις για το βιβλίο της, «Ήλιος στο παράθυρο» και τη δουλειά της ως συγγραφέας.

Η συλλογή διηγημάτων «Ήλιος στο παράθυρο» ξεκινά με μια αφιέρωση «Στον Κώστα, στον άνδρα μου» και η ίδια η συγγραφέας στην ερώτησή μου για το ποιος άλλος μπορεί να είναι τελικά αποδέκτης δήλωσε ότι μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε άνθρωπος που αγαπά τη μικρή φόρμα κι αναζητάει τη χαρά της ζωής ακόμη και στα δύσκολα. Έτσι, σε αυτό της το βιβλίο συναντούμε μία συλλογή διηγημάτων κάτω από τους γενικούς τίτλους τά ἐν οἴκῳ, τά  ἐν τῷ καιρῳ ἐκείνῳ και τά  ἐν δήμῳ που είναι όλα σπαράγματα, όπως μου σημείωσε, ανάσας και χαμηλόφωνης ομιλίας για όλα όσα τη συγ-κινούν.

Η Σεβαστή Κωνσταντινίδου μέσα από τον «Ήλιο στο παράθυρο» καταφέρνει να συμπυκνώνει τον λόγο σε λίγες γραμμές. Χαρακτηριστικά ξεκλείδωσε το συγγραφικό εργαστήρι της και μου αποκάλυψε μυστικά της τέχνης της με τις εξής φράσεις: «Εστιάζω στη στιγμή, εκείνη την καθοριστική που σε οδηγεί σε μια συνειδητοποίηση, σε μια ανακάλυψη. Νομίζω είναι μια στιγμιαία λήψη, μια φωτογραφία. Αφαιρείς οτιδήποτε αποτελεί βαρίδιο και εμμένεις στο ένα και βασικό στοιχείο». Και στη συνέχεια προσθέτει «Καταλαβαίνω ότι ολοκληρώθηκε ένα διήγημά μου όταν έρχεται εκείνη η στιγμή που ο ήρωάς μου καταφέρνει να δει την ιστορία του με άλλα μάτια. Όταν ο ήρωάς μου πλησιάζει στο «δες το αλλιώς».

Κι αν όλα αυτά αφορούν την τεχνική της συγγραφής του βιβλίου, το αξιοσημείωτο είναι ότι οποιοσδήποτε αναγνώστης το διαβάσει νιώθει το φως της ελπίδας. Γιατί; Γιατί όπως εξήγησε πολύ απλά η συγγραφέας «αν δεν αγαπήσουμε εκείνη τη μικρή κι ανεπαίσθητη ηλιαχτίδα που τρυπώνει επίμονα μέσα από τη σχισμή, δεν θα βρούμε κουράγιο να συνεχίσουμε, θα χαθούμε. Θα επιβιώσουμε αλλά δεν θα ζήσουμε ουσιαστικώς κι αγαπητικώς.»

Ουσιαστικά το βιβλίο είναι μία συλλογή από εξήντα διηγήματα. Αγαπητικά είναι ο ήλιος στο παράθυρο. Όλα τα διηγήματα καταφέρνουν να μεταφέρουν εμάς τους αναγνώστες σε έναν άλλο τόπο «Από το ανοιχτό παράθυρο φάνηκε στο βάθος η θάλασσα», σε μια άλλη κατάσταση άλλοτε πρωτόγνωρη «Φεύγω. Μαζί μου έρχεται και η Σμαρώ. Εμείς οι δυο είμαστε μαζί και ας μην το θέλει αυτό κανείς»  κι άλλοτε γνώριμη «Μια κρύο, μια ζέστη. Να μην ξέρεις τι να φορέσεις». Κάθε διήγημα σχεδόν αρχίζει με μια αιφνίδια εισαγωγική πρόταση  «Γκαντέμω, ρε μάγκα μου, γκαντέμω!» και τελειώνει με μια αναπάντεχη κατακλείδα «Έφευγες, λέω και του χώνω μία με την αρβύλα». Το υπέροχο όμως, σε όλα τα διηγήματα είναι είτε η θετική κατάληξη «Σε λυπήθηκε ο Θεός, σε λυπήθηκε! Άντε να μας ζήσει!» είτε το μήνυμα της αισιοδοξίας «Μια νέα μέρα ξεκινούσε…», που ακόμα κι αν το γεγονός είναι τραγικό ή τραγελαφικό πάντα υπάρχει μία νότα χαράς «Στα χείλη του κρεμάστηκε μία υποψία γέλιου». Και αυτό το ευτυχές κλείσιμο «Μια ηλιαχτίδα ξάπλωνε μαζί της στο πάτωμα. Μες στη στενή αποθήκη» είναι που χαρίζει και τον τίτλο του βιβλίου.

Ήρωες των διηγημάτων άνθρωποι της διπλανής πόρτας, άνθρωποι όλων των ηλικιών, μαμάδες, πατεράδες, παιδιά, γιαγιάδες, θείες, σύζυγοι, δάσκαλοι, επαγγελματίες, μετανάστες και γείτονες. Στον «Ήλιο στο παράθυρο» συναντούμε δυνατές εικόνες κι εγώ ξεχώρισα εκείνες με τις μαυροφορεμένες γριές «Έσφιξε το κεφαλομάντιλο λίγο παραπάνω κι έκατσε κι αυτή απέναντί του», τους κήπους «Σκαλίζεις χώμα. Μεριάζεις τις πέτρες, τα ξύλα, τις πράσινες πόες»  και τον εσωτερικό χώρο των σπιτιών «Ύστερα αυτή σπρώχνει τα παντζούρια κι ο ήλιος ορμάει στο δωμάτιο. Τι όμορφα ρίχνεται στη γλάστρα με τον κάκτο.»

Σε όλο το βιβλίο απλώνεται το άρωμα του φρεσκοψημένου ελληνικού καφέ. Τόσο ισχυρό το άρωμα αυτό, που μας καλεί να απολαύσουμε το βιβλίο σαν ένα ανοιχτό παράθυρο και να αφήσουμε τις ηλιαχτίδες του να μας χαϊδέψουν σαν ένα απαλό χέρι.

Καλοτάξιδο, Σεβαστή!

Ελένη Γκόρα