Σχολιασμός του θέματος της Έκθεσης του ΓΕΛ
Πανελλαδικές 2024
Πριν από λίγο επέστρεψα από το σχολείο και τι να δω;
Θέμα Έκθεσης για την Γ’ τάξη Γενικού Λυκείου ήταν τα ταξίδια! Και εντελώς τυχαία τα ταξίδια κληρώσαμε και εμείς από την Τράπεζα Θεμάτων για την Α’ τάξη του ΕΠΑΛ.
Γενικά η δομή των θεμάτων σε ΕΠΑΛ και ΓΕΛ διαφέρουν. Αν και η διδασκόμενη θεωρία είναι η ίδια, η διατύπωση των ερωτήσεων παρουσιάζει μια διαβαθμισμένη δυσκολία.
Βλέποντας γρήγορα γρήγορα τα θέματα τρώγοντας ρυζογαλάκι μαμάς θα σχολιάσω ένα προς ένα τα ερωτήματα. (Ναι, μου αρέσει να το κάνω αυτό!).
Το ερώτημα Α1 ζητά συμπύκνωση των χωρίων που ζητούνται. Σε αυτό το σημείο απαιτείται αρχικά ψυχραιμία από τις εξεταζόμενες και τους εξεταζόμενους, ώστε να εντοπίσουν τις παραγράφους που βρίσκονται τα χωρία (παράγραφοι 2-5) και στη συνέχεια, με τη βοήθεια της αφαιρετικής σκέψης να κρατήσουν τα πιο σημαντικά σημεία και να τα επαναδιατυπώσουν.
Το Β1 εξετάζει πάλι την κατανόηση του κειμένου με μια αντιστοίχηση. Οι θεμοτοθέτες εδώ προσφέρουν ένα χέρι βοηθείας επισημαίνοντας τις παραγράφους κι όχι δίνοντας τα χωρία. Το μόνο που χρειάζεται είναι μια καλή και προσεκτική ανάγνωση. (Ο γραπτός λόγος είναι ένα από τα σημαντικότερα μέσα επικοινωνίας. Και πραγματικά, το να γίνει κανείς ένας καλός αναγνώστης, είναι κάτι που απαιτεί εξάσκηση και προσήλωση. Είναι μια δεξιότητα που χτίζεται και δεν χαρίζεται…).
Το Β2α ουσιαστικά ρωτάει τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου και αναμένει τεκμηρίωση της απάντησης. Επειδή όμως, η ερώτηση διατυπώνεται ως προς την έρευση της πρόθεσης της συντάκτριας, αυτό ενδεχομένως θα δυσκολέψει και θα αποπροσανατολίσει τις εξεταζόμενες και τους εξεταζόμενους. Έτσι, μπορεί να προκύψουν μισές απαντήσεις κι όχι ολοκληρωμένες.
Το Β2β είναι καθαρή εφαρμογή της θεωρίας με τη λειτουργία των διαρθρωτικών/συνδετικών λέξεων.
Το Β3 θα έλεγα ότι είναι μια ιδιότυπη λεξιλογική δραστηριότητα, κατά την οποία οι εξεταζόμενες και οι εξεταζόμενοι πρέπει να αποδείξουν ότι ξέρουν τι σημαίνει η λέξη “ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ”. Για να το καταφέρουν αυτό πρέπει να δώσουν έμφαση στο Κείμενο 2 και να μελετήσουν τις γλωσσικές επιλογές του Καζαντζάκη. Με άλλα λόγια, πρέπει να βρουν το ρηματικό πρόσωπο που χρησιμοποιεί, τους αφηγηματικούς του τρόπους και τα εκφραστικά του μέσα.
Το Γ1 διερευνά κειμενικούς δείκτες στο ποίημα του Παλαμά. Πρώτα ξεκινάμε από τα εύκολα: εικόνες, μεταφορές, παρομοιώσεις, επαναλήψεις και ύστερα εμβαθύνουμε σε εγκλίσεις, χρόνους, σημεία στιξης, ρηματικά πρόσωπα, ευθύς λόγος, τρόποι σύνδεσης των προτάσεων. Αφού εντοπιστούν οι κειμενικοί δείκτες είναι σημαντικό να αιτιολογηθεί η λειτουργία τους στο συγκεκριμένο ποίημα. Μας νοιάζει το πώς βιώνει συναισθηματικά το ποιητικό υποκείμενο τα ταξίδια. Γιατί θέλει να ταξιδέψει, τι αντικρίζει; Κι ύστερα απλά παραθέτουμε ελεύθερα τη δική μας άποψη για ένα τέτοιο παράξενο κι ατελείωτο ταξίδι.
Το Δ1 είναι μια δραστηριότητα παραγωγής λόγου με θέμα το πώς ο κάθε άνθρωπος επιλέγει να εκτονωθεί και να ψυχαγωγηθεί. Επομένως, δεν είναι απαραίτητο να αναπτυχθούν παράγραφοι που να υποστηρίζουν ως μοναδικό τρόπο αναζωογόνησης τα ταξίδια. Τα ζητούμενα της έκθεσης ήταν δύο: η διαφωνία ή η συμφωνία με την άποψη της συντάκτριας- αρκεί να είναι τεκμηριωμένη -και η παράθεση άλλων τρόπων, γιατί μακάρι να μπορούσαμε να ταξιδεύουμε κάθε μέρα! Η έκθεση αυτή μπορεί να συνδυαστεί και με το θέμα της έκθεσης που έπεσε χθες στο ΕΠΑΛ. Σαν ήταν πακέτο αυτά τα δύο θέματα* βιβλία, ταξίδια! Στα συν προσμετράται οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα: άθληση, χορός, ταινίες, μουσική… Και επειδή ήταν άρθρο σε σχολικό ιστολόγιο ένας ευφάνταστος τίτλος θα ήταν η καλύτερη αρχή!
Οι θεμοτοθέτες λοιπόν, θέλουν κι αυτοί ένα ήρεμο καλοκαίρι σαν κι εμάς! Αμήν, θα πω εγώ, και καλά αποτελέσματα σε όλα τα παιδιά. Μακάρι να μην έχουμε πολλά σκαμπανεβάσματα!