Με τον Ζαχαρία Στουφή και τη “Θεούσα”

Αυτήν την εβδομάδα καλωσορίζουμε τον Ζαχαρία Στουφή και το μυθιστόρημά του, “Η Θεούσα”, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΑΩ.

 

-Γενέθλιος τόπος σας η Ζάκυνθος. Πώς επηρέασε το νησί τον τρόπο γραφής σας;

Στα πρώτα στάδια της συγγραφικής μου πορείας οι επιρροές από την Ζάκυνθο ήταν μεγάλες. Όμως, μεγαλώνοντας, ταξιδεύοντας, γνωρίζοντας νέους τόπους και νέους ανθρώπους, οι ορίζοντες ανοίγουν και σήμερα θα μπορούσα να πω, ότι η Ζάκυνθος μαζί με τα παιδικά και τα νεανικά μου χρόνια, όλο και λιγότερο υπάρχουν στην καθημερινότητά μου και κατά συνέπεια στα γραπτά μου. Αν κάτι έχω κρατήσει ακόμα από τη Ζάκυνθο και γενικότερα από τα Επτάνησα, είναι κυρίως το ανεξάρτητο πνεύμα και η χωρίς όρια και φραγμούς, καλλιτεχνική έκφραση.

-Στο βιογραφικό σας σημείωμα διαβάζω ότι κυρίαρχο θέμα σχεδόν σε όλα σας τα έργα είναι ο θάνατος. Ποια εξήγηση θα δίνατε για αυτήν σας την επιλογή;

Πράγματι, από την παιδική μου ηλικία με απασχολεί ο θάνατος, παρόλο που στην οικογένειά μου δεν έπεσε ποτέ θανατικό. Περνώντας τα χρόνια όμως, ο θάνατος έγινε το πεδίο της έρευνάς μου για την καλύτερη κατανόηση των ανθρώπινων πολιτισμών, και σχεδόν όλων των ανθρώπινων φόβων. Πρόκειται δηλαδή, για το κύριο αντικείμενο της ερευνάς μου σε καλλιτεχνικό και φιλοσοφικό επίπεδο, αφού χωρίς τον θάνατο δεν θα ήταν τίποτα έτσι όπως το ξέρουμε. Η εξήγηση που θα έδινα για αυτή μου την «επιλογή», δεν υπάρχει γιατί δεν την ξέρω και ούτε με ενδιαφέρει και πολύ να την μάθω. Απλά μου αρέσει πολύ όλο αυτό και με ικανοποιεί σε πνευματικό επίπεδο.

 

-Από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο σας έργο-μιας και είστε πολυγραφότατος-τι έχετε αποκομίσει;

Ότι καλό και χρήσιμο υπάρχει πάνω μου, οφείλεται στο γεγονός ότι γράφω αυτά που γράφω. Ως εκ τούτου, έχω αποκομίσει από τα γραπτά μου την ποιότητα ολόκληρης της ζωής μου και την ικανότητα να την μοιράζομαι με τους ανθρώπους μου. Να ξεκαθαρίσω ότι, από τα βιβλία μου δεν βγάζω χρήματα ούτε έχω γίνει γνωστός (τουλάχιστον μέχρι σήμερα). Ήξερα από την αρχή ότι το χρήμα και η δόξα δεν θα πρέπει να αφορά τους συγγραφείς, παρά μόνο τα γραπτά τους.

 

-Το μυθιστόρημά σας «Η Θεούσα» κυκλοφόρησε φέτος, που το έγκλημα της Πάτρας απασχόλησε έντονα την κοινή γνώμη. Και η ηρωίδα του βιβλίου σας, η Δήμητρα, κατάγεται και η ίδια από την Πάτρα. Πώς αισθάνεστε για αυτήν την τυχαία συγκυρία;

Πράγματι, λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου μου, έσκασε η είδηση για το αποτρόπαιο έγκλημα της Πάτρας με την παιδοκτόνο μητέρα που φαίνεται να δολοφόνησε τα τρία παιδιά της. Η «τυχαία συγκυρία» που λέτε, ή η «ομοιότητα» θα έλεγα εγώ, δεν είναι πως η «φόνισσα», όπως και η ηρωίδα μου είναι πατρινιές, ούτε το γεγονός ότι και στις δυο περιπτώσεις, κάποια από τα εγκλήματα «συνέβησαν» στην πόλη της Πάτρας. Αυτές οι «ομοιότητες» οφείλονται καθαρά στην επιλογή των πόλεων που έκανα μετά από πολύ σκέψη.

Για να τοποθετήσω την πρώτη φάση της ηρωίδας μου, είχα να επιλέξω ανάμεσα από περίπου 100 ελληνικές πόλεις, όμως εγώ επέλεξα για την πρώτη φάση την Πάτρα, για την δεύτερη φάση την Πτολεμαΐδα και για το σκηνικό της Αθήνας, επέλεξα την πλατεία Ομονοίας. Το κοινό σημείο αυτόν των τριών περιοχών είναι η παρακμή τους. Η πλατεία Ομονοίας νομίζω δεν χρειάζεται συστάσεις, η πόλη της Πτολεμαΐδας στα τέλη του 20ου αιώνα ήταν η πιο τοξική πόλη της Ευρώπης και η Πάτρα την ίδια εποχή, προτού φτιαχτεί ο περιφερειακός της εθνικής οδού, το νέο λιμάνι και η γέφυρα του Ρίου Αντιρρίου, ήταν μια πόλη υποβαθμισμένη λόγο της μόνιμης κυκλοφοριακής συμφόρησης. Αυτές τις από κάθε άποψη παρηκμασμένες πόλεις, τις επέλεξα μαζί με την πλατεία Ομονοίας για σκηνικό φόντο στο οποίο θα διαδραμάτιζα στην«θεούσα» την ανθρώπινη παρακμή που είναι και το ζητούμενο του βιβλίου. Αυτή η ακριβώς παρακμή είναι και το κοινό σημείο (η ομοιότητα) με την παιδοκτόνο μητέρα των Πατρών.

Στην «θεούσα» επιχειρώ να παρουσιάσω έναν κόσμο ανθρώπων μιας άλλης ηθικής υπόστασης και αυτό προβάλλεται στους ήρωές μου. Ας πούμε ότι επιχειρώ να προβλέψω την ξεχαρβαλωμένη στάση ζωής των ανθρώπων του μέλλοντος. Η αλήθεια βέβαια είναι, πως αυτό το «προβλέψιμο» μέλλον, δεν ήξερα πόσο κοντά μπορεί να είναι, ούτε αν θα προλάβω να το δω εγώ ο ίδιος. Λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του βιβλίου μου, βλέπω στην τηλεόραση, στο αστυνομικό ρεπορτάζ, να ξεπροβάλει μια εγκληματίας που έχει σχεδόν -ακριβώς, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ηρώων μου, μα πάνω από όλα την ίδια ηθική στάση απέναντι στον εαυτό της και στις ζωές που φαίνεται να έχει αφαιρέσει. Τότε είναι που παρατήρησα έκπληκτος, πως αυτό που νόμιζα ότι «προέβλεπα», ήδη συνέβαινε.

Η «τυχαία συγκυρία» λοιπόν δεν είναι ούτε η Πάτρα ούτε οι πατρινιές, αλά αυτό το νέο «επίπεδο» εγκλήματος έτσι όπως ορίζεται από την ηθική στάση και συνείδηση αυτού του (νέας μορφής) εγκληματία.

 

-Γιατί πιστεύετε ότι το ενδιαφέρον του κόσμου στρέφεται στα εγκλήματα και τους εγκληματίες; Και γιατί επιλέξατε να δώσετε και στους ήρωες σας, την Δήμητρα και τον Μάρκο, μια πιο ανθρώπινη πλευρά;

Δεν πιστεύω κάτι τέτοιο, πιστεύω πως η βιομηχανία του θεάματος επιβάλλει το έγκλημα και τους εγκληματίες στον κόσμο. Καταλαβαίνω όμως, πως μου το ρωτάς αυτό επειδή, «η θεούσα» είναι γεμάτη με εγκληματίες και τα εγκλήματά τους. Καταλαβαίνω ακόμα ότι σας φαίνεται οξύμωρο να δείχνω την ανθρώπινη πλευρά αυτών των απάνθρωπων ηρώων μου, και θα εξηγηθώ.

Η θεούσα δεν είναι ένα μελόδραμα ούτε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Η θεούσα είναι μια τραγωδία και σαν τέτοια, το έγκλημα αυτό καθεαυτό, βοηθάει πολύ στην ανάδειξη του τραγικού ήρωα, όπως και η προβολή της ανθρώπινης πλευράς των ηρώων, βοηθάει τον αναγνώστη για την καλύτερη κατανόηση της ψυχοσύνθεσης τους και ει δυνατόν, στην τάυτισή του με τον κεντρικό ήρωα του βιβλίου.

Κάθε άνθρωπος έχει τρεις
ζωές: τη δημόσια, την ιδιωτική
και τη μυστική”.
ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ

“Η Θεούσα” του Ζαχαρία Στουφή είναι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα από τις Εκδόσεις ΑΩ, που καθηλώνει τον αναγνώστη από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.

Κεντρικοί ήρωες είναι ο Μάρκος και η Δήμητρα. Και οι δύο έχουν διπλή ή και τριπλή ζωή. Ο Μάνος δουλεύει ως περιπτεράς στην πλατεία Ομόνοιας και είναι ένας ψυχρός εγληματίας. Αναλαμβάνει κι εκτελεί συμβόλαια θανάτου “Παραμονή Πρωτοχρονιάς η αποστολή εξετελέσθη.” Η Δήμητρα είναι μία κοινωνικά θρησκευόμενη γυναίκα, που κρύβει όμως, ένοχα μυστικά και μία άλλη ταυτότητα “Η ζωή μου υπήρξε μια τραγωδία. Όπως κάθε άνθρωπος, έτσι κι εγώ είμαι ο τραγικός ήρωας της ύπαρξής μου“.

Οι ζωές τους έχουν κοινή πορεία. Καθένας τους ξεχωριστά κουβαλά ένα εγκληματικό παρελθόν. Η ομοιότητά τους αυτή τους φέρνει κοντά και ταυτόχρονα πολύ μακριά “Δεν θέλω να νιώθεις παγιδευμένος, όπως ούτε κι εγώ θέλω να νιώθω έτσι. Ας κάνουμε ειρήνη. Ό,τι έγινε, έγινε”. Όταν αποκαλύπτεται η φύση τους, η μοίρα αναπόφευκτα τους ενώνει και ιδανικά τους λυτρώνει “Πάμε αεροδρόμιο”.

Ο Ζαχαρίας Στουφής μέσα από την αφήγηση και την ημερολογιακή εξιστόρηση στήνει τους χαρακτήρες του και φανερώνει στοιχεία της προσωπικότητάς τους. Στη “Θεούσα” οι εκτενείς περιγραφές δεν έχουν θέση. Το μυθιστόρημα κατακλύζεται από διαδοχικές σκηνές δράσης, που αντικατροπτίζουν το βίαιο πρόσωπο της κοινωνίας.

“Μετά από δεκατρία χρόνια εγκλεισμού θα πρέπει να μάθω να ζω ξανά στον κόσμο.

Σε έναν κόσμο γεμάτο ψέμα, μόνο που τώρα δεν θα ζω εγώ στο ψέμα, μα όλοι οι άλλοι. “

Όσο απίστευτη κι αν είναι η ιστορία των δύο ηρώων, αλλά τόσο ενδιαφέρουσα είναι η σχέση τους που αναπτύσσεται και περιπλέκεται. Ο συγγραφέας ήδη από τον πρόλογό του κάνει αληθοφανές το θέμα του βιβλίου σημειώνοντας πως “αυτή η ιστορία που θα σας πω ξεκίνησε πριν από μερικά χρόνια όταν, μια Κυριακή μεσημέρι, χαζεύοντας πάγκους με παλιά αντικείμενα και βιβλία κοντά στο Θησείο, εντόπισα μια διαφανή σακούλα που είχε μέσα δυο τετράδια με σκληρό εξώφυλλο και ανάμεσά τους διπλωμένες μερικές σκόρπιες σελίδες. Τα αγόρασα για δύο ευρώ και όταν πήγα σπίτι, αμέσως άρχισα να ερευνώ τα χειρόγραφα. Τα τετράδια ανήκαν σε δύο διαφορετικούς ανθρώπους, τον Μάρκο και τη Δήμητρα, που είναι και οι ήρωες αυτού του βιβλίου. Τα τετράδια ήταν καταγραφές σκέψεων και ημερολόγια, ενώ οι σκόρπιες σελίδες αποτελούσαν τη μικρή τους αλληλογραφία.” Και αυτό είναι αρκετό για να βυθιστεί κανείς στο σκοτεινό και πολυφωνικό μυθιστόρημα, που φέρει τον τίτλο “Η Θεούσα”.

 

Ακούστε ένα απόσπασμα εδώ:

 

 

 

Ελένη Γκόρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *