Με τον Δημήτρη Παπακωνσταντίνου και το «Διαλέγω το λευκό»
Αυτήν την εβδομάδα καλωσορίζουμε τον Δημήτρη Παπακωνσταντίνου και την έβδομη ποιητική του συλλογή με τίτλο “Διαλέγω το λευκό”, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ρώμη.
-Θυμάσαι πότε έγραψες το πρώτο σου ποίημα; Και εάν ναι, τι θέμα είχε;
To πρώτο μου ποίημα γράφτηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80, πιθανότατα το 1982, όταν ήμουν ακόμη μαθητής της Β΄ Λυκείου και ζούσα στη Λάρισα. Το θυμάμαι, γιατί υπάρχει μια μικρή ιστορία θάρρους ή θράσους σχετικά με αυτό. Θυμάμαι καθαρά τη σκηνή: Με διπλωμένο στα τέσσερα το χαρτάκι μου στην πίσω αριστερή τσέπη του παντελονιού μου, μπήκα στα γραφεία της εφημερίδας «Ελευθερία», αναζητώντας τον υπεύθυνο της λογοτεχνικής στήλης. Ήθελα να το δημοσιεύσω! Πραγματικά, τρεις μέρες μετά το είδα στην εφημερίδα! Είναι ένα τρυφερό ερωτικό ποίημα. Όποιος είναι περίεργος, μπορεί να το διαβάσει στη σελίδα 50 της Β΄ έκδοσης της Μικρής Περιήγησης. Είναι το 32ο μέρος της σύνθεσης. Η Μικρή Περιήγηση είναι το πρώτο μου βιβλίο. Γράφτηκε αργότερα, ανάμεσα στα έτη 1990-1993, όμως το ποίημα αυτό το θυμήθηκα και το συμπεριέλαβα.
-Ποιους ποιητές ξεχωρίζεις κι ανατρέχεις σε αυτούς από καιρό σε καιρό;
Αυτό το διάστημα, μελετώ ξανά τα άπαντα του Οδυσσέα Ελύτη. Στους κλασικούς θα επιστρέφουμε πάντα! Ας μην μείνουμε όμως στους μεγάλους δασκάλους που δε βρίσκονται πια στη ζωή. Σέβομαι ποιητικά τον Τόλη Νικηφόρου, τον Αντώνη Φωστιέρη, την Ευτυχία Λουκίδου, την Άννα γρίβα, μα και άλλους σύγχρονους ποιητές που δεν είναι ευρέως γνωστοί, όμως είναι πολύ καλοί, όπως ο Τάσος Μάντζιος, ο Δημήτρης Παπαστεργίου, ο Γιώργος Δελιόπουλος, η Δήμητρα Κουβάτα…
-Στο σχολείο παρατηρείς τον εαυτό σου να παθιάζεται στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας ή έχεις μάθει να το μετριάζεις;
Πάντα παθιάζομαι με την ποίηση! Δε νομίζω πως θα μπορέσω ποτέ να διαβάσω στα παιδιά την «Ιθάκη» ή την «τρελή ροδιά», με την άχρωμη φωνή του ανθρώπου που απλώς κάνει τη δουλειά του. Όσα δονούν την ψυχή μας φαίνονται! Νομίζω μάλιστα, πως αυτή η συγκίνηση είναι το μεγαλύτερο κέρδος που αποκομίζει κανείς από την ποίηση. Μετά έρχεται η εγκεφαλική-λογική προσέγγιση, που μπορεί να είναι τελείως υποκειμενική κάποιες φορές.
-Το έργο που κοσμεί το εξώφυλλο του βιβλίου σου είναι του εξαίρετου εικαστικού Κώστα Ντιού. Πώς γνωριστήκατε και πώς προέκυψε η συνεργασία σου μαζί του;
Απλώς τον κάλεσα να πιούμε έναν καφέ και του ζήτησα να μου δώσει κάποια εικόνα για το εξώφυλλο. Η απάντησή του ήταν αφοπλιστική: Πάρε όποια εικόνα σου αρέσει! Μου έστειλε την άλλη μέρα με email δεκάδες εικόνες έργων του, για να διαλέξω. Είναι τόσο απλός και καταδεκτικός άνθρωπος! Εκτός από μεγάλος καλλιτέχνης, είναι ένας άνθρωπος που διατήρησε μέσα του την καλοσύνη και την απλότητα ενός μικρού παιδιού. Είναι τιμή μου που τον γνώρισα κι έγινε φίλος μου!
-Αυτό το καλοκαίρι, τι θα ήθελες να γράψεις;
Θα ήθελα να γράψω κάτι πολύ όμορφο, κάτι μοναδικό. Όλοι οι ποιητές ζούμε με την κρυφή ελπίδα πως τα καλύτερα έρχονται! Ζούμε με την κρυφή προσδοκία του εξαιρετικού, του ανείπωτου, που όμως πάντα ξεγλιστράει και μας αφήνει ανικανοποίητους και πεινασμένους. Δεν έχω γνωρίσει μέχρι τώρα ποιητή που να είναι ευχαριστημένος από το έργο του, σε σημείο που να πιστεύει πως τίποτα δε μπορεί να προστεθεί.
“Διαλέγω το λευκό” είναι ο τίτλος της έβδομης ποιητικής συλλογής του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ρώμη. Η ποιητική συλλογή είναι χωρισμένη σε τρεις ενότητες υπό τους τίτλους “Άχρωμες μέρες”, “Γλυκό σκοτάδι” και “Ανεπίδοτη Θλίψη”.
Ο Παπακωνσταντίνου στην πρώτη ενότητα της ποιητικής του συλλογής, “Άχρωμες μέρες” εκφράζει τον βαθύτατο ψυχικό του πόνο για τον χαμένο χρόνο “έρχονταν έπειτα σκυφτές μέρες ανώνυμες” και τα αδιέξοδα της ζωής “Κι άσ’ τους Μινώταυρους, αν θέλουν να μας λένε!”, ενώ παράλληλα παίζει με αντιθέσεις, το φως και το σκοτάδι “Τ’ίποτα σήμερα. / Ο ήλιος με αρνήθηκε”, το ψέμα και την αλήθεια “Με τις γλυκές μας ψευδαισθήσεις πορευτήκαμε”. Μέσα από τα ποιήματά του αποζητά τη χαρά και την ξεγνοιασιά “άλλη μια βόλτα στη χαρά, παρακαλάω“, συναισθήματα που ένιωθε στην παιδική του ηλικία.
Στη δεύτερη ενότητα, “Γλυκό σκοτάδι”, ο λόγος του ποιητή γίνεται πιο ερωτικός “Στην κάψα του μεσημεριού γυμνή κοιμόταν”. Θέματα τώρα των ποιημάτων είναι οι παιδικοί έρωτες “Άγουρη αγάπη κοφτερή, γυμνό μαχαίρι” οι χαμένες αγάπες “Κι έπειτα χάθηκε ξανά στα παραμύθια της”, οι ανεκπλήρωτες επιθυμίες “Τι να κρύβαν στ’ αλήθεια τα δυο μάτια της”.
Στην τρίτη ενότητα, “Ανεπίδοτη θλίψη” ο Παπακωνσταντίνου γράφει για τη μοναξιά “επιστρέφω στο φως τ’ απαλό σου και ήρεμο“. Παρατηρεί τον κόσμο “Το δέντρο στέκει πληγωμένο στην αυλή. / Σκληρά του κόψανε τα χαμηλά κλαδιά του” και τους ανθρώπους και συγκρίνει τη ζωή τους με τη ζωή του “Κοίταξε τον μικρούλη-είπε ο φίλος μου στο πάρκο”. Καταφύγιό του ο Θεός “Κάτω απ΄τη σκόνη του καιρού το τρίτο μάτι/θωρεί τον κόσμο στα λευκά, λουλούδι ανέγγιχτο” και το λευκό, το λευκό χαρτί της συγγραφής “¨Διαλέγω το λευκό, το φρέσκο χιόνι/ το άγραφο χαρτί μου που μουρμούριζε“.
